Czym jest pełnomocnictwo notarialne?
Pełnomocnictwo to upoważnienie udzielane innej osobie do działania w Twoim imieniu. Może być udzielone w zwykłej formie pisemnej, jednak w niektórych przypadkach wymagane jest pełnomocnictwo sporządzone w formie aktu notarialnego.
Pełnomocnictwo notarialne jest szczególnie istotne w sytuacjach, gdy wymagany jest wysoki stopień pewności prawnej i zabezpieczenia interesów stron, np.:
- przy sprzedaży lub zakupie nieruchomości,
- przy zakładaniu spółek i podpisywaniu umów handlowych,
- przy reprezentowaniu przed urzędami i sądami,
- przy zarządzaniu majątkiem innej osoby.
Rodzaje pełnomocnictw notarialnych
Zgodnie z polskim prawem wyróżnia się kilka rodzajów pełnomocnictw, które różnią się zakresem uprawnień oraz wymaganiami formalnymi.
- Pełnomocnictwo ogólne – umożliwia pełnomocnikowi wykonywanie czynności mieszczących się w granicach zwykłego zarządu (art. 199 k.c.), takich jak administrowanie majątkiem mocodawcy. Musi być sporządzone w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jednak nie wymaga szczegółowego określenia czynności, do których upoważniony jest pełnomocnik.
- Pełnomocnictwo rodzajowe – upoważnia do cyklicznego wykonywania określonego rodzaju czynności w imieniu mocodawcy. Dokument ten musi precyzyjnie określać zakres działań, które mogą mieścić się w ramach zwykłego zarządu lub wykraczać poza jego granice.
- Pełnomocnictwo procesowe – pozwala na reprezentowanie mocodawcy przed sądem, w tym na uczestnictwo w rozprawach oraz składanie oświadczeń procesowych. W przypadku tego rodzaju pełnomocnictwa obowiązują ograniczenia dotyczące osób, które mogą pełnić rolę pełnomocnika procesowego.
- Pełnomocnictwo szczególne – ściśle określa jednorazową czynność, do której pełnomocnik zostaje upoważniony. Jeśli dla ważności danej czynności prawnej wymagana jest określona forma, np. akt notarialny, również pełnomocnictwo musi być sporządzone w tej samej formie.
Każde z wymienionych pełnomocnictw może zostać udzielone w formie aktu notarialnego, nawet jeśli przepisy nie wymagają tej formy. Posiadanie notarialnie poświadczonego pełnomocnictwa niesie ze sobą liczne korzyści:
- zapewnia zgodność dokumentu z obowiązującym prawem oraz jego poprawne sformułowanie,
- umożliwia wielokrotne korzystanie z tego samego egzemplarza pełnomocnictwa,
- minimalizuje ryzyko zakwestionowania pełnomocnictwa przez urzędy, instytucje publiczne czy osoby prywatne.
Kiedy wymagane jest pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego?
W niektórych przypadkach prawo wymaga, aby pełnomocnictwo miało formę aktu notarialnego. Dotyczy to sytuacji, gdy:
- pełnomocnik ma dokonać czynności wymagającej formy notarialnej (np. sprzedaży nieruchomości),
- pełnomocnictwo ma dotyczyć istotnych spraw majątkowych,
- strony chcą zapewnić większą ochronę prawną i pewność co do treści upoważnienia.
Jakie elementy powinno zawierać pełnomocnictwo notarialne?
Aby pełnomocnictwo było skuteczne, powinno zawierać następujące elementy:
- dane osobowe mocodawcy i pełnomocnika (imię, nazwisko, PESEL, adres),
- dokładne określenie czynności, do których pełnomocnik jest upoważniony,
- określenie zakresu pełnomocnictwa (czy jest jednorazowe, czy obowiązuje przez określony czas),
- podpis mocodawcy oraz poświadczenie notarialne.
Dzięki precyzyjnemu określeniu zakresu uprawnień, pełnomocnictwo minimalizuje ryzyko sporów prawnych i niewłaściwego wykorzystania udzielonych uprawnień.
Koszt pełnomocnictwa notarialnego w roku 2025
Za realizację czynności notarialnych notariusz pobiera taksę notarialną, której wysokość określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 października 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej). Wartość taksy notarialnej za realizację konkretnej czynności zależna jest od specyfiki sprawy, ale zgodnie z przepisami nie może przekroczyć wartości określonej w Rozporządzeniu.
Zgodnie z z powyżej cytowanym rozporządzeniem koszt sporządzenia pełnomocnictwa do jednej konkretnej czynności wynosi 30 zł + VAT, dla dwóch lub więcej czynności taksa wynosi 100 zł + VAT.
Do powyższych kwot należy doliczyć 23% VAT oraz opłaty za wypisy aktu notarialnego (6 zł za stronę).
