Czym jest podział majątku po rozwodzie?
Podział majątku po rozwodzie to formalne ustalenie, jak zostanie podzielony majątek wspólny byłych małżonków. W skład tego majątku wchodzą wszystkie przedmioty i prawa nabyte w trakcie trwania małżeństwa, takie jak nieruchomości, środki zgromadzone na rachunkach bankowych, samochody czy przedmioty codziennego użytku.
Podział majątku może nastąpić na mocy:
- Ugody notarialnej – dobrowolne porozumienie byłych małżonków, które zostaje utrwalone w formie aktu notarialnego.
- Postępowania sądowego – gdy strony nie mogą dojść do porozumienia, konieczna jest interwencja sądu.
Sporządzenie umowy u notariusza jest zdecydowanie prostszym, szybszym i mniej konfliktowym rozwiązaniem.
Podział majątku po rozwodzie u notariusza – dlaczego warto?
Wybór notarialnej formy podziału majątku po rozwodzie ma wiele zalet:
- Szybkość – umowa u notariusza pozwala na natychmiastowe uregulowanie spraw majątkowych, zamiast czekać na wyrok sądu.
- Pełna kontrola nad podziałem – strony same decydują o tym, jak podzielić majątek, zamiast pozostawiać decyzję w rękach sądu.
- Niższe koszty – w porównaniu z długim i skomplikowanym postępowaniem sądowym, rozwiązanie notarialne jest często tańsze.
- Mniejszy stres – zamiast przeciągających się rozpraw sądowych, podział można przeprowadzić w spokojnej atmosferze kancelarii notarialnej.
Jakie elementy powinna zawierać umowa podziału majątku?
Umowa podziału majątku wspólnego sporządzona u notariusza musi zawierać:
- dane osobowe stron (zbywców i nabywców) – imiona, nazwiska, numer PESEL, imiona rodziców, numer dowodu osobistego i jego ważności, adres zamieszkania,
- stan cywilny oraz ewentualnie oficjalny dowód na istnienie małżeńskiej umowy majątkowej,
- określenie, czy podział następuje w związku z zawarciem umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, orzeczeniem separacji czy w wyniku orzeczenia rozwodu;
- opis przedmiotów wchodzących w zakres podziału majątku (składników majątku);
- określenie sposobu podziału poszczególnych składników majątku – komu ma przypaść dany składnik, czy w całości, czy w udziałach, jeśli w udziałach to w jakiej wysokości;
- określenie, czy podział majątku przeprowadzany jest ze spłatą/dopłatą na rzecz któregoś z małżonków;
- określenie wartości rynkowej przedmiotu umowy, na którą składają się poszczególne składniki majątku;
- określenie terminu wydania poszczególnych składników majątku w posiadanie nabywcy.
Jeśli w skład majątku wchodzi nieruchomość, konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego, który stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Jakie dokumenty są potrzebne do podziału majątku u notariusza?
Przed wizytą u notariusza należy przygotować:
- dane osobowe stron (zbywców i nabywców) – imiona, nazwiska, numer PESEL, imiona rodziców, numer dowodu osobistego i jego ważności, adres zamieszkania,
- stan cywilny oraz ewentualnie oficjalny dowód na istnienie małżeńskiej umowy majątkowej,
- określenie, czy podział następuje w związku z zawarciem umowy majątkowej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, orzeczeniem separacji czy w wyniku orzeczenia rozwodu;
- opis przedmiotów wchodzących w zakres podziału majątku (składników majątku);
- określenie sposobu podziału poszczególnych składników majątku – komu ma przypaść dany składnik, czy w całości, czy w udziałach, jeśli w udziałach to w jakiej wysokości;
- określenie, czy podział majątku przeprowadzany jest ze spłatą/dopłatą na rzecz któregoś z małżonków;
- określenie wartości rynkowej przedmiotu umowy, na którą składają się poszczególne składniki majątku;
- określenie terminu wydania poszczególnych składników majątku w posiadanie nabywcy.
W niektórych przypadkach notariusz może poprosić o dodatkowe dokumenty, w zależności od charakteru majątku podlegającego podziałowi. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy w skład dzielonego majątku wchodzi nieruchomość. W takim przypadku dodatkowo należy przedłożyć:
- numer księgi wieczystej,
- podstawa nabycia nieruchomości – wypis aktu notarialnego nabycia, lub prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku bądź akt poświadczenia dziedziczenia),
- zaświadczenie potwierdzające rozliczenie z tytułu podatku od spadków i darowizn – w przypadku nabycia na podstawie spadkobrania, bądź nabycia w drodze darowizny lub nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości od 2007 roku – wydane przez właściwy urząd skarbowy,
- zaświadczenie wydane przez właściwą gminę o rewitalizacji i Specjalnej Strefie Rewitalizacji – w przypadku darowizny dokument ten nie jest konieczny,
- zaświadczenie wydane przez zarządcę nieruchomości o braku zaległości na lokalu – w przypadku darowizny dokument ten nie jest konieczny,
- zaświadczenie o braku zameldowanych osób w lokalu wydane przez właściwą gminę – jeśli strony sobie życzą, aby ten dokument był przedłożony do aktu notarialnego,
- zgody wierzycieli na wykreślenie hipotek jeśli zadłużenia zostały spłacone – jeśli w księdze wieczystej w dziale IV ujawnione są hipoteki lub zaświadczenie banku o wysokości zadłużenia, sposobie dokonania jednorazowej całkowitej spłaty zadłużenia oraz o terminie wydania dokumentów zezwalających na wykreślenie hipotek z księgi wieczystej – jeśli zadłużenia zostaną spłacone po zawarciu aktu notarialnego,
- wartość rynkowa lokalu,
- data wydania lokalu w posiadanie nabywcy.
Koszt podziału majątku po rozwodzie u notariusza w roku 2025
Koszt podziału majątku u notariusza zależy od wartości majątku oraz stopnia skomplikowania sprawy. Opłaty obejmują:
- taksę notarialną,
- opłatę sądową za wpis do księgi wieczystej – w przypadku nieruchomości – 200 zł,
- podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) – jeśli w ramach podziału dochodzi do dopłat pomiędzy stronami (stawka wynosi 2% od wartości dopłaty).
Wysokość taksy notarialnej
Za realizację czynności notarialnych notariusz pobiera taksę notarialną, której wysokość określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 października 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej). Wartość taksy notarialnej za realizację konkretnej czynności zależna jest od specyfiki sprawy, ale zgodnie z przepisami nie może przekroczyć wartości określonej w Rozporządzeniu.
W przypadku aktu notarialnego umowy o podział majątku po rozwodzie, wartość taksy notarialnej zależna jest od wysokości majątku. W tym przypadku obowiązują następujące stawki podstawowe:
- 100 zł przy wartości majątku do 3000 złotych,
- 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł przy wartości majątku powyżej 3000 do 10 000 zł,
- 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł przy wartości majątku powyżej 10 000 do 30 000 zł,
- 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł przy wartości majątku powyżej 30 000 do 60 000 zł,
- 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł przy wartości majątku powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł,
- 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł przy wartości majątku powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł,
- 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, ale nie więcej niż 10 000 zł przy wartości majątku powyżej 2 000 000 zł.
Do powyższych kwot należy doliczyć 23% VAT oraz opłaty za wypisy aktu notarialnego (6 zł za stronę).
