Czym jest oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?
Przyjęcie lub odrzucenie spadku reguluje Kodeks cywilny (art. 1012–1024). Spadkobierca ma trzy możliwości:
- Przyjęcie spadku wprost – oznacza dziedziczenie zarówno majątku, jak i ewentualnych długów bez ograniczeń.
- Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Powstaje konieczność sporządzenia spisu inwentarza, który określa wartość odziedziczonych aktywów i zobowiązań.
- Odrzucenie spadku – całkowita rezygnacja z dziedziczenia. W takim przypadku spadek przechodzi na kolejnych spadkobierców wskazanych w ustawie lub testamencie. W przypadku osób mających małoletnie dzieci – obowiązek uzyskania zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku w ich imieniu.
Na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku masz 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedziałeś się o tytule swojego powołania do spadku. Jeśli nie podejmiesz decyzji w tym terminie, uznaje się, że spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku u notariusza
Notarialne złożenie oświadczenia to wygodna alternatywa dla postępowania sądowego. Korzyści płynące z tej formy to:
- Szybkość – dokument sporządzany jest od ręki i przekazywany do sądu.
- Bezpieczeństwo prawne – notariusz czuwa nad poprawnością oświadczenia.
- Oszczędność czasu – brak konieczności uczestniczenia w postępowaniu sądowym.
Notariusz sporządza akt notarialny i przesyła go do rejestru spadkowego, dzięki czemu decyzja spadkobiercy zostaje oficjalnie odnotowana.
Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia oświadczenia?
Aby złożyć oświadczenie u notariusza, przygotuj:
- Akt zgonu spadkodawcy
- Dokumenty potwierdzające tytuł do spadku (np. testament, odpis aktu urodzenia, akt małżeństwa)
- Dowód osobisty lub paszport spadkobiercy
Jeżeli oświadczenie składa przedstawiciel osoby małoletniej, konieczne będzie dodatkowo orzeczenie sądu rodzinnego wyrażające zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka.
Koszt złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku u notariusza w roku 2025
Za realizację czynności notarialnych notariusz pobiera taksę notarialną, której wysokość określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 października 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej). Wartość taksy notarialnej za realizację konkretnej czynności zależna jest od specyfiki sprawy, ale zgodnie z przepisami nie może przekroczyć wartości określonej w Rozporządzeniu.
W przypadku oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, wartość taksy notarialnej wynosi 50 zł.
Dodatkowo należy uiścić 100 zł opłaty sądowej za wpis do rejestru spadkowego.
Do powyższych kwot należy doliczyć 23% VAT oraz opłaty za wypisy aktu notarialnego (6 zł za stronę).
